Transities: "De 4P test heeft bij ons een aantal zaadjes geplant"
05/12/2024 - Het programma Duurzaamheid van gemeente Nissewaard staat na zes jaar op het punt om af te bouwen. “Een transitie in een transitie. Hoe neem je dan afscheid?” De 4P-test uit de Orange Paper kwam volgens programmasecretaris Paul Lafort dan ook precies op het goede moment.
Waarom besloten jullie om de 4P-test te doen?
“De programmamanager en ik dachten dat het mooi zou zijn om de Orange Paper met het hele team te bespreken, nu de opgave duurzaamheid teruggaat naar de lijnorganisatie. We nemen eigenlijk afscheid van het werk dat wij nu aan het doen zijn. Het werk leggen we bij iemand anders en die gaat hetzelfde doen, op een andere manier of misschien wel niet.”
Iedereen moest de test eerst voor zichzelf invullen. Hoe ging dat bij jou?
“Door de test komen jouw sterkere en minder sterke punten naar voren. Je ontdekt jouw ‘blinde vlek’. Voor mij was dat bijvoorbeeld de P van Partners. Mijn blik is als programmasecretaris veel meer intern dan extern gericht. Logisch, maar toch goed om onder ogen te zien.“
“Ik vond de test lastig in te vullen. Ik voelde mij elke keer voor een soort dilemma gezet. Dat is natuurlijk met opzet gedaan, maar ik merkte dat het heel erg kan verschillen per situatie, of zelfs per dag, hoe je erin zit.”
Wat vond je vooral lastig?
“De realist versus de idealist. Ik heb bepaalde idealen die ik belangrijk vind, maar ik ben daar ook realistisch in. Maar je hebt natuurlijk beiden nodig. De idealist voor het droombeeld en de realist om te kijken waar de kansen zitten waarop je kan doorpakken. Daar hebben we in de sessie die op de test volgde, ook uitgebreid over gediscussieerd.”
Wat is voor jou de waarde van deze test?
“De test is een goede manier om te toetsen of de mensen die in bepaalde functies zitten scoren zoals je verwacht, en de uitkomsten hiervan met elkaar te bespreken. Zitten de juiste mensen wel op de juiste plek? Welke verwachtingen heb je van elkaar op welke plek en waarom?”
In een sessie hebben jullie ook met elkaar de Orange Paper besproken. Wat is je daarvan bijgebleven?
“De rouwcurve. Daar gaan inwoners doorheen, maar ook bedrijven en wij als programma. Het gaf mij veel bevestiging en herkenning over de fase waar we in zitten. Ik heb het idee dat de curve heeft geholpen met de transitie van programma naar de lijnorganisatie. Ik ben er blij mee.”
Hoe vond je het om met elkaar de uitkomsten van de test te bespreken?
“Ik vond het heel leuk om dit ook met het team te doen en te verkennen hoe de anderen erin zitten. Er waren een paar mensen met een compleet tegenovergestelde uitkomst. We hebben daarmee goede gesprekken gehad. Dan gaat het ook over de rol die communicatie daarbij heeft. Dat gaat niet alleen over het maken van een leuk nieuwsberichtje, het gaat ook over wat voor verandering je met elkaar aan het realiseren bent als programma.”
Wat hebben de test en de sessie voor jullie opgeleverd?
“Er zijn daardoor een aantal zaadjes geplant. En het was een stukje bevestiging, ook voor mijzelf dat we echt wel op de goede weg zitten met de transitie van programma naar de lijnorganisatie. De transitie duurzaamheid in de hele samenleving, daar hebben we echt nog wel stappen te maken. Maar ik realiseer mij ook dat wij er, of dat ik, daar niet alleen verantwoordelijk voor ben. Dat het iets is van de lange adem.”
Heeft dat ook geleid tot concrete acties?
“Ja, tijdens de sessie heeft het team een aantal acties opgesteld. Ten eerste om niet alleen de successen, maar ook de struggles meer te delen en ten tweede om verbinding te zoeken met andere afdelingen binnen de gemeente door iets over het team en ons werk te vertellen.”
Hoe is het daar nu mee?
“Tijdens de sessie heeft het eerste punt direct aandacht gekregen. Zo deelde ik bijvoorbeeld mijn persoonlijke duurzame dilemma: gaan voor gemak en met het vliegtuig op vakantie of voor de duurzamere optie trein? Met het hele team, dus twintig mensen, hebben we proberen te achterhalen wat daarachter zit. Dat was erg waardevol”
Hebben jullie ook in de organisatie al meer verteld over jullie werk?
“We hebben een aantal afdelingen benaderd om een soort themasessie met elkaar te houden. Zo hebben we met de vakgroep Wonen gesproken over de verbinding tussen duurzaamheid en wonen.”
Zou je de 4P-test aan anderen aanbevelen?
“Ja, bijvoorbeeld aan andere bedrijven die ook bezig zijn met het vormgeven van een transitie of gemeenten die bezig zijn met bijvoorbeeld de warmtetransitie. Het zet je echt aan het denken. Maar de test heeft past echt waarde met de sessie erna. Wat doe je met de uitkomsten van de test, hoe interpreteer je die en vind je dat belangrijk? Het gesprek daarover is veel waardevoller.”
Paul Lafort is Programmasecretaris bij Programma Duurzaamheid in Gemeente Nissewaard. In dit programma werken op dit moment 20 collega’s sinds 2019 aan de duurzaamheidstransitie. Ze focussen zich op elektriciteit, warmte, circulariteit en klimaatadaptatie en proberen de landelijke doelstellingen die op 2050 gericht zijn wat concreter te maken. Zelf hebben zij de blik op 2026 gericht, om voor de nieuwe verkiezingen al duurzame stappen te hebben gezet.
Wil je zelf ook de test doen? Vraag hem dan hier even aan.