‘Ik vind het fijn om een aanjager te zijn’
25/05/2023 - Met het One Planet plan draait de wind Bij Eneco maar in één richting: in 2035 wil het energiebedrijf klimaatneutraal zijn. Terwijl de organisatie met volle kracht vooruit stoomt, maakt de afdeling Interne Communicatie vaker pas op de plaats. “Je moet mensen wel raken.”
Petra van den Enden is bijna 15 jaar manager internal communications en wordt al net zolang overspoeld door de dagelijkse dynamiek bij Eneco. Toch lukt het haar niet alleen om een eigen koers te volgen, maar ook nieuwe ontwikkelingen aan te jagen. We spraken met haar over waar zij haar inspiratie vandaan haalt, hoe zij haar team meeneemt en de organisatie in beweging probeert te brengen.
We zijn net begonnen met onze HollandSpoor Academy, maar eigenlijk waren jij en je team een van onze eerste ‘cursisten’ voor het ontwikkelen van het Adaptief Communicatie Plan.
“Ja, dat was in 2016 en weet ik nog goed. Het was onze start om flexibeler en kort cyclisch te werken. Geen dichtgetimmerd jaarplan, wel een kader met prioriteiten, vertaalt in een 90-dagen activiteitenplan. Dit doen we tot op de dag van vandaag nog steeds, waardoor we beter kunnen inspelen op de veranderende vraag naar communicatie-ondersteuning in de business.“
Wat is er sinds die tijd veranderd?
“Ik vind interne communicatie veel volwassener geworden. We zijn nu meer een strategische partner. Onze goede samenwerking met HR helpt daarbij. Ik presenteer mijn interne communicatiestrategie ook aan onze Raad van Bestuur omdat zij een essentiële rol vervullen in de succesvolle uitvoering. We krijgen echt de ruimte om te experimenteren, juist ook voor de langere termijn. Zo bouwen we aan vertrouwen en betrokkenheid bij de strategie en stimuleren van waarden gedreven gedrag. Alles telt bij elkaar op.”
Je volgde een master aan de Behavior Change Academy. Kijk je nu met een andere blik naar de organisatie?
“ Wat ik merk in deze transitie is dat vaak nog vergeten wordt om stil te staan bij wat mensen bezighoudt. Wat speelt er, is er weerstand, twijfelen mensen en waarover dan? Dat zou de taak van de leidinggevende moeten zijn, maar op een of ander manier zit dat nog niet in het systeem. Er is weinig kennis van gedragsverandering. Interne communicatie kan daar een goede rol in spelen. We vertegenwoordigen de stem van de medewerker en kunnen op die manier een spiegel voorhouden. Ik denk dat we al onze mooie programma’s en de inspanningen die gedaan worden, veel vaker kunnen verzilveren als we de kennis over gedragsverandering gebruiken.”
Hoe ga je dat doen?
“Laat ik eerlijk zijn. Ik vind het nog best lastig om mensen hierin mee te nemen, maar ik vind het fijn om een aanjager te zijn. De eerste stappen zijn gezet binnen mijn team met het delen van mijn kennis. Bijvoorbeeld dat het riedeltje ‘kennis, houding, gedrag’ niet altijd werkt. Met meer kennisoverdracht, nog meer communiceren, een inspiratiesessie of awareness campagne alleen ga je gedrag niet duurzaam veranderen. Je zal echt verder moeten kijken en willen analyseren waarom mensen bepaald gedrag niet of juist wel vertonen. Binnen Eneco hebben we bijvoorbeeld een drijfverenanalyse gedaan onder medewerkers. Hoe ziet onze medewerkerspopulatie eruit en wat vinden ze belangrijk in hun werk? Met die gegevens kunnen we onze communicatie gerichter inzetten. Dat is al een eerste stap. Zo zijn er meer harde data waar we in de toekomst veel meer gebruik van moeten maken. Maar ook dat kost tijd.”
Welke vaardigheden zijn daarvoor nodig?
“Vragen durven stellen, geïnteresseerd zijn in de inhoud en naast je collega gaan staan. Zodat je samen met de (programma)manager het verhaal op tafel krijgt en kunt analyseren wat het betekent voor je publiek. Je moet de mensen wel raken.“
Hoe zie je de ontwikkeling van het interne communicatievak de komende tijd?
“Ik denk dat interne communicatie meer gebruik moet maken van kennis van gedrag. Want wat je vraagt van mensen, is gedragsverandering. Dat betekent meer inzicht in het menselijk brein. Het is in mijn overtuiging wel een taak die erbij komt. Ik vind namelijk dat we vanuit interne communicatie nog steeds een rol hebben in de uitvoering en je je eigen content moet blijven maken. Er moet ook iets zichtbaar zijn, het verhaal moet de wereld in.“
Als je een ding zou moeten adviseren (aan interne communicatieteams) om mee te stoppen, wat zou dat dan zijn?
“Stop met nog meer communiceren, nog meer informeren en dan denken dat als we mensen volstoppen met kennis, ze dan wel ander gedrag gaan vertonen. Of grote awareness campagnes optuigen, in de veronderstelling dat wanneer mensen ergens bewust van zijn, ze dan wel het gewenste gedrag laten zien. Zonde van de moeite, de tijd en het geld die erin gestopt worden. Daarmee wil ik niet zeggen dat je maar helemaal moet stoppen met het vergroten van bewustwording, maar wees je ervan bewust dat er een grote kloof zit tussen awareness en gedrag. En voor een veranderkundige is het juist interessant om te achterhalen waar die kloof door komt en hoe je die kloof kunt overbruggen.“
En wat is juist je gouden tip?
“Direct interveniëren op gedrag. Wanneer iemand het gedrag zelf ervaart, dan volgt er meestal een positieve houding en dan gaat men op zoek naar meer informatie. Denk aan sporten. Ik weet wel dat ik moet sporten om me beter te voelen en fitter te worden. Dus de kennis heb ik, en toch doe ik het niet. Maar wanneer ik ga sporten, in mijn geval hardlopen, dan ga ik me lekkerder in mijn vel voelen, en om dat gevoel vast te houden ga ik op zoek naar meer informatie, bijvoorbeeld hoe ik naast werken aan mijn conditie, ook kan werken aan spierversteking, en dan een lesje bodypump ga volgen.”